Stanowisko Krajowej Rady Suplementów i Odżywek (KRSiO) z dnia 05.09.2022 r. odnośnie planowanej nowelizacji Ustawy o Bezpieczeństwie Żywności i Żywienia.
Krajowa Rada Suplementów i Odżywek z wielkim zainteresowaniem przyjęła inicjatywę Rady Ministrów zmierzającą do aktualizacji przepisów ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Cieszymy się, że rynek suplementów diety, jako mały element całego rynku żywności, stał się jednym z priorytetów działania Rządu. Reklama i prezentacja suplementów diety była w ostatnich kilku latach już kilkakrotnie przedmiotem zwiększonego zainteresowania rządzących oraz opinii publicznej. Nasza organizacja z wielkim zaangażowaniem włączy się we wszelkie prace mające na celu doprecyzowanie obowiązujących przepisów oraz co najważniejsze, we wszelkie prace, które zapewnią polskim konsumentom dostęp do bezpiecznych produktów żywnościowych o najwyższej jakości.
U podstaw projektu nowelizacji leżą dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów oraz obawy o potencjalne nadużywanie suplementów diety i leków wydawanych bez recepty. Należy po pierwsze podkreślić, że łączenie tych dwu kategorii jest nieprawidłowe, gdyż są to inne rodzaje produktów o różnym przeznaczeniu, zastosowaniu i właściwościach. Opisane w preambule nadużywanie leków przeciwbólowych nie może być łączone ze spożywaniem skoncentrowanej żywności jaką są suplementy diety.
Suplementy diety służą do uzupełniania deficytów żywieniowych oraz o czym często zapominany, mogą też służyć do redukcji czynników ryzyka, szczególnie ryzyka związanego z chorobami. Uzupełnianie deficytów żywieniowych jest wskazane w przypadku stosowania ubogiej diety, czyli diety składającej się gównie z żywności przetworzonej, jak również dla określonych grup konsumentów na różnych etapach życia: kobiety w ciąży, dzieci, osoby aktywne fizycznie, seniorzy. Nie można jednak zapominać o wpływie odżywiana na nasz organizm. Zrozumienie czym jest prawdziwa natura żywności, którą spożywany oraz jak wpływa ona na nasze ciało jest kluczowe i może być źródłem niesamowitych benefitów zdrowotnych. To podejście wymaga jednak dostępu do rzetelnej informacji o składnikach żywności oraz szeroko dostępnej wiedzy o odżywianiu.
Niesamowicie ważne jest rozdzielenie kategorii suplementów i zrozumienie ich definicji. W tym roku mija właśnie 20 lat od wejścia w życie Dyrektywy WE 46/2002 definiującej tę kategorię żywności.
Jako największa i najstarsza organizacja branżowa w Polsce jesteśmy dumni dowiadując się, że planowana nowelizacja przepisów w dużej mierze będzie bazować na wcześniejszych osiągnięciach branżowych, w tym dwóch unikatowych w skali Europy samoregulacjach: branży w sprawie określenia zasad reklamy suplementów diety oraz nadawców RTV w sprawie kryteriów emisji reklamy suplementów diety.
W ostatnich kilku latach reklama i prezentacja suplementów diety zmieniła się diametralnie. Stało się tak dzięki wspomnianym dwóm samoregulacjom. W 2017 roku 80% polskich reklamodawców podpisało „Kodeks dobrej praktyki reklamy suplementów diety”, będący samoograniczeniem się branży wychodzącym daleko poza ramy określone przepisami prawa, w którym ustalono szczegółowe zasady kierowania komunikatów reklamowych do konsumentów. Drugim aktem samoregulacyjnym jest podpisane w 2019 roku przez większość nadawców radiowych i telewizyjnych „Porozumienie nadawców w sprawie zasad rozpowszechniania reklam suplementów diety”, które w dużej mierze powieliło zapisy kodeksu i przeniosło te zasady także na emitentów reklamy w radiu i telewizji. Dzięki tym auto ograniczeniom reklama i prezentacja suplementów diety spełnia już od kilku lat wymogi, jakie planuje się zaimplementować w nowelizacji prawa żywnościowego.
Zgodnie z tą samą regulacją reklama suplementów diety od wielu już lat: nie może być kierowana do dzieci, nie może być emitowana w porze programów dla dzieci, nie może wprowadzać konsumentów w błąd, oznaczana jest od lat dodatkowym tekstem „Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych”. W reklamie suplementów diety od lat nie występują autorytety medyczne i przedstawiciele zawodów medycznych, nie mogą też pojawiać się miejsca związane ze sprzedażą leków czy leczeniem. Wykorzystanie marek parasolowych, czyli marek suplementów blisko związanych z markami leków, także zostało ograniczone.
Wprowadzenie oznakowania suplementu symbolem mającym potwierdzać przeprowadzenie badań produktu wydaje się ciekawym pomysłem. Aczkolwiek każdy świadomy i uznany producent przed wprowadzeniem produktu na rynek szczegółowo bada i analizuje każdą partię swoich suplementów, biorąc przecież pełną odpowiedzialność za zdrowie i bezpieczeństwo osób spożywających ten produkt.
Kwestia wprowadzenia terminów obligujących producentów do złożenia opinii o produkcie jest bardzo ciekawa i być może kontrowersyjna. Jest to pomysł godny uwagi i dyskusji, jako wychodzący dosyć daleko poza obowiązujące w całej Unii Europejskiej regulacje prawne, do których przestrzegania jako kraj członkowski jesteśmy zobligowani. Istnieje natomiast szereg innych mankamentów postępowania wyjaśniającego przed GIS, które wymagałyby uregulowania.
Kwestia zaostrzenia kar pieniężnych będzie na pewno przedmiotem dalszych rozmów i konsultacji. Na chwilę obecną większość znanych i renomowanych producentów i dystrybutorów suplementów spełnia proponowane w projekcie kryteria z nawiązką. Być może w połączeniu z możliwością zwiększenia aktywności kontrolnej w szarej strefie, szczególnie w Internecie, spowoduje tylko poprawę bezpieczeństwa żywieniowego Polaków.Pomysł przesunięcia kompetencji decyzyjnych do inspektorów powiatowych jest bardzo ciekawy i nowatorski. Jako reprezentacja branży chcielibyśmy tylko zapewnienia, że decyzje wydawane w różnych lokalizacjach będą spójne, zbieżne dla określonych spraw.
Krajowa Rada Suplementów i Odżywek oraz czołowi polscy eksperci z dziedziny suplementacji, dietetyki i prawa, zrzeszeni w naszej Radzie Eksperckiej są do dyspozycji GIS i MZ, gdyż przyświeca nam ten sam cel – poprawa bezpieczeństwa oraz jakości produktów spożywanych przez naszych konsumentów. To cel nadrzędny, ponad partykularnymi interesami biznesowymi, dla którego zawsze warto poświęcać czas i środki.
Zarząd KRSiO